Kącik zdrowych porad

Zdrowiebardzo trudno jest określić czym „ono jest. Istnieje wiele definicji zdrowia, jednakże przyjmuje się zatwierdzoną przez WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) definicję mówiącą że zdrowie to nie tylko nieobecność choroby i niedołęstwa, ale stan dobrego fizycznego, psychicznego i społecznego samopoczucia. Ta definicja uznawana jest przez wszystkie autorytety za najlepszą. Podobną definicję przedstawia B. Wojnarowska dodając aspekt pozytywny – zdolność człowieka do adaptacji oraz do pełnienia ról społecznych. Zdrowie będące najwyższą wartością społeczną powinno być należycie pielęgnowane przez ludzi, w tym celu należy więc kształtować postawy prozdrowotne u dzieci w procesie dydaktyczno-wychowawczym.

Dzieciństwo to okres w życiu człowieka, w którym kształtują się jego postawy determinujące aktualne i przyszłe zachowania dotyczące zdrowia. Utrwalone wówczas przyzwyczajenia
i nawyki decydują o jego późniejszym stylu życia. Edukację zdrowotną należy rozpoczynać jak najwcześniej, wspólnie z rodzicami dziecka. Podniesienie poziomu świadomości w zakresie promowania zdrowia stanowi jeden z kluczowych warunków upowszechniania zdrowych stylów życia. Jest to możliwe dzięki zwiększeniu skuteczności edukacji zdrowotnej dzieci.

Przedszkole ma ogromny wpływ na kształtowanie się postaw prozdrowotnych. Dlatego niezmiernie ważne jest to, co oferuje dziecku w zakresie edukacji zdrowotnej. Podejmowane działania powinny w dłuższej perspektywie wzbogacić wiedzę dzieci z dziedziny zdrowia, wykształcić u nich postawę „prozdrowotną”, umożliwić nabycie określonych umiejętności oraz przyswojenie prawidłowych przyzwyczajeń i nawyków higienicznych i zdrowotnych. Budowanie świadomości prozdrowotnej to nie tylko przekazywanie wiedzy, ale także odpowiedzialność za własne zdrowie i bezpieczeństwo. Dobry stan zdrowia warunkuje prawidłowe przystosowanie się do środowiska społecznego. Należy dzieciom stworzyć sposobność do kształtowania postaw i wartości, które ułatwią im dokonywanie wyborów, mających znaczenie dla ich obecnego i przyszłego życia. Edukacja zdrowotna w wieku przedszkolnym powinna być łącznikiem pomiędzy wiedzą i doświadczeniem dziecka wyniesionym z domu, a tym co powinno znać i umieć oraz zrozumieć, kiedy wkroczy w dorosłe życie. Swoim zakresem obejmuje profilaktykę wraz z edukacją prozdrowotną oraz kształtowanie czynnych postaw wobec zdrowia, higieny i sprawności ruchowej. Oprócz zamierzonych działań dydaktyczno – wychowawczych równie ważne są „sytuacje zdrowotne” w przedszkolu, w których nauczyciel jest wzorcem. Dużą rolę odgrywa środowisko przedszkolne i lokalne oraz specjaliści zapraszani do placówki. Musimy przy tym pamiętać, że dziecko jest współuczestnikiem procesu edukacyjnego. Dzieci w wieku przedszkolnym nie mogą być w promocji zdrowia partnerami dorosłych w pełnym znaczeniu tego słowa, ponieważ mają ograniczone możliwości i zdolność do współdecydowania, inicjowania działań, samodzielnego wykonywania wielu zadań. Mogą być przede wszystkim aktywnymi uczestnikami działań organizowanych przez dorosłych.

Wszystkie działania podejmowane w przedszkolu muszą być wspierane przez rodzinę dziecka, inaczej bowiem przekazywana wiedza jest niewiarygodna. Dlatego warunkiem prawidłowego przebiegu edukacji zdrowotnej jest współdziałanie rodziców i nauczycieli. Zadaniem rodziców i nauczycieli jest tworzenie pozytywnych wzorców. To między innymi dzięki ich zachowaniom zdrowotnym dziecko ma możliwość dokonywania samodzielnych wyborów w sferze żywienia, sposobu spędzania czasu, aktywności fizycznej. Współpraca powinna obejmować wspólne działania mające na celu preferowanie przez dziecko zdrowego stylu życia. Promocja zdrowia jest nowym spojrzeniem na edukację, a szczególnie na wychowanie w aspekcie zdrowotnych oddziaływań i zdrowotnych skutków. Jest problemem świadomości nauczycieli i rodziców, edukacją do niej, świadomym wspieraniem zdrowia i zrównoważonego rozwoju dziecka – zarówno własnego, jak i powierzonego naszej opiece. Wszyscy więc powinniśmy zdawać sobie sprawę, iż tylko świadomość skutków może zapobiegać. Dlatego też, należy budować promocję zdrowia i profilaktykę „aby po pierwsze nie szkodzić” – w wychowaniu i nauczaniu, na wszystkich jej szczeblach, ale przede wszystkim w najwcześniejszym dzieciństwie, kiedy to budują się fundamenty dziecka „na całe przyszłe życie”.

Ruch jest naturalną potrzebą dziecka, towarzyszy wszystkim jego zabawom, wpływa na jego rozwój ogólny i muzyczny. Spośród wszystkich sztuk muzyka jest właśnie tą która wywołuje u dzieci potrzebę ruchu przez oddziaływanie rytmu, zwłaszcza wówczas, gdy jest on szczególnie w utworze eksponowany. Muzyka służy ogólnemu rozwojowi dziecka: fizycznemu (ruchliwość, umiejętność utrzymywania ciała w równowadze), intelektualnemu (mowa, operacje myślowe, wrażenia, wyobraźnia, uwaga, pamięć), emocjonalnemu (uczucia, uspołecznienie), estetycznemu. Dla prawidłowego rozwoju dziecka szczególnie dużo uwagi należy poświęcić wyzwalaniu aktywności i ekspresji ruchowej tj. zabawom i ćwiczeniom muzyczno-rytmicznym. Muzyka jest to sztuka, która fascynuje dziecko. Poprzez muzykę możemy rozwijać u dziecka fantazje muzyczne, wyzwalać ekspresje ruchową, wprowadzać dziecko w świat improwizowania melodii do krótkich tekstów słownych wyrabiać aktywność muzyczno-ruchową sprzyjającą rozbudzaniu ekspresji muzycznej, rozbudzać w dziecku wewnętrzną motywację do działań twórczych. Kontakt z muzyką rozwija aktywną i twórczą wyobraźnię. Improwizacje muzyczne, ruch z muzyką żywo angażują dziecięcą wyobraźnię, aktywizują myślenie. Reasumując, można powiedzieć, że kontakty z muzyką poruszają wszystkie procesy poznawcze dziecka: od najprostszych – spostrzeganie poprzez klasyfikowanie, aż do ocen estetycznych (wartościowania). Ruch jest naturalną potrzebą każdego człowieka, której zaspokojenie zapewnia równowagę psychiczną i fizyczną. Zajęcia taneczne stanowią istotną cześć kształcenia i wychowania ogólnego i mają wpływ na realizację zasadniczego zadania przedszkola w zakresie edukacji ruchowej, tj. dążenie do pełnego i wszechstronnego rozwoju dziecka. Brak w młodym wieku zachęty i warunków do systematycznego zaspokojenia potrzeby ruchu prowadzi do jej wygaśnięcia. Należy stworzyć warunki do rozwoju zainteresowań sportowych dzieci, które są tak samo ważne jak zdobywanie wiedzy. W dorosłym życiu zaprocentują zdrowiem i dobrym samopoczuciem. Ruchowe zajęcia taneczne stwarzają dzieciom możliwości odpoczynku psychicznego, regenerację sił psychicznych i fizycznych, rozwijanie postaw wychowawczych, umiejętność radzenia sobie z trudnymi emocjami, pozwalają wyładować agresję. Taniec, który jest bardzo popularny wśród dzieci, sprzyja podnoszeniu sprawności fizycznej, kształtuje jednocześnie estetykę i harmonię ruchów, piękną sylwetkę, poczucie rytmu. Atrakcyjność takich zajęć stwarza możliwość zagospodarowania czasu wolnego, ukierunkowania na pożyteczną formę zajęć.